Türk ihracatına karşı vize seddi
Ahenk Bayazıt -Türkiye’den Avrupa Birliği (AB) ülkelerine, İngiltere’ye ve ABD’ye turistik ve eğitim amaçlı seyahat etmek isteyen vatandaşların yaşadığı ‘vize kabusu’nun bir benzeriyle Türk iş dünyası karşı karşıya... Türkiye’den iş insanlarının, girişimcilerin ve ihracatçıların yaşadığı vize sorunu nedeniyle toplantılar, fuarlar, iş görüşmeleri ve fırsatlar kaçıyor ve bundan zararlı çıkan Türk ekonomisi oluyor. Daha vize için değerlendirme aşamasına gelmeden vize randevusu bulabilmenin derdine düşen iş insanları bunun için ‘ekspres vize’ adı altında daha yüksek meblağlar ödemeye mecbur bırakılıyor.
Ne kadar istiyorlar?
Vize ücretinin yanı sıra vize bürolarına da para ödeyen vatandaşlar işleri hızlandırmak için de kesenin ağzını iyice açmak zorunda kalıyor. ABD’ye gitmek isteyen bir kişinin vize için 185 dolar ödemesi gerekirken ekspres vize (öncelikli ve hızlı) almak isteyenlerin ek olarak yaklaşık 400 dolar ödeme yapması gerekiyor. İngiltere’ye vize ücreti ise 180 dolar yani yaklaşık 135 pound. Ancak 1-5 güne kadar vize almak isteyenlerin ek olarak 500-1000 pound arası ödeme yapması gerekiyor. Fiyatlar vize sürelerine göre değişkenlik gösteriyor. AB ülkelerini kapsayan Schengen vizesi için ise 90 euro ödemek gerekiyor. Ekspres vize için danışmanlık şirketleri ile irtibat kurulabiliyor, buna ek olarak şirketlerin de hizmet bedeli firmadan firmaya değişiyor.
‘İş dünyasının en öncelikli sorunu’
ABD, İngiltere ve AB ülkelerine sık sık seyahat etmesi gereken iş insanları için vize sorunu acilen çözüme kavuşturulması gereken bir durum olarak öne çıkıyor. Milliyet’e konuşan İstanbul Ticaret Odası (İTO) Başkanı Şekib Avdagiç, şunları söyledi: “Vize sorunu Türkiye’nin ihracatının önemli bir kısmını gerçekleştiren, Türkiye’nin dışa açılan en büyük kapısı olan İstanbul iş dünyası için ciddi bir engel. Randevu sisteminin acilen çözüme kavuşturulmasını bekliyoruz. Bu konu ihracatçımızın en öncelikli sorunu olarak önümüzde duruyor. Hızlı ve uzun süreli vize sisteminin, şikayetleri kalıcı olarak giderecek biçimde uygulanmasını bekliyoruz. Vize engeline yönelik daha etkili adımların atılmasını bekliyoruz. Son olarak AB’nin Türk vatandaşlarına Schengen vizesi kurallarını kolaylaştırması, ticari seyahatleri hızlandıracaktır. Ama bu adımın tamamlayıcı parçası da kilitlenen randevu sistemidir. Randevu sorunu çözüme kavuşturulduğu taktirde, bunun Türk iş dünyasının ve girişimcilerimizin rekabet gücünü artıracak bir etkisi olacaktır.Nihai hedef, AB’nin Türk vatandaşlarına ‘vize serbestisi’ tanınmasıdır ve bundan vazgeçmiyoruz. AB, vizesiz seyahat hakkımızı teslim edene kadar vize sorunu kalıcı olarak çözülmüş olmayacaktır.”
Ticari sırları soruyorlar
Mithat Yurdakul -Türkiye ile İngiltere arasındaki Serbest Ticaret Anlaşması (STA) müzakerelerinin ikinci turunda, işadamlarının İngiltere vizesi alırken yaşadığı sorunlar Türkiye tarafından gündeme getirilecek. Ticaret Bakanlığı’na gelen vize şikayetleri arasında, İngiltere’ye yapılacak 2 günlük iş görüşmesi için tapu kaydı istenmesi, seyahat edecek kişinin anne - babasının mezun olduğu okulların bilgisinin talep edilmesi de yer aldı. Edinilen bilgiye göre, Türkiye ile Birleşik Krallık (İngiltere) arasındaki STA müzakerelerinin ilk turu 23 Haziran - 2 Temmuz 2025 arasında Ankara’da yapıldı. İkinci tur görüşmeler ise eylülde Londra’da olacak. Müzakereler öncesi Ticaret Bakanlığı tarafından yapılan ankete göre Türkiye’deki iş insanları, İngiltere pazarına erişimde önemli bir engel olarak vize ve çalışma izni başvuru süreçlerinde yaşanan sorunlara dikkat çekti. Yaşanan sorunların çözümü için bir anlaşma metninin hazırlanarak İngiltere’ye iletilmesi planlanırken, İngiltere vizesinde ilginç sorunlar yaşandığı ortaya çıktı. Buna göre, İngiltere’ye yapılacak 2 günlük iş görüşmesi için tapu kaydı, şirket finansal tabloları gibi belgelerin yanında, seyahat edecek kişinin anne - babanın mezun olduğu okullar da istenen bilgiler arasında yer aldı. Vize verilecek süreye göre giderek artan yüksek başvuru ücretleri, fotokopi ve kurye dahil tüm işlemler için alınan yüksek ücretler de vizede yaşanan şikayetler arasında. İngiltere vizesi için ticari sır kapsamındaki bilgilerin talep edilmesi de dile geterilen bir başka şikayet oldu.
